Κυριακή 27 Σεπτεμβρίου 2009

Οι εκλογές, η αριστερά και τα μη αυτονόητα

Μέσα στα πολλά που μου συμβαίνουν αυτές τις μέρες- γι' αυτό και χάθηκα λίγο από το μπλογκ- και σε μια κλασσική για μένα κατάσταση στις προεκλογικές περιόδους, οπότε και σκέφτομαι ταυτίζοντας πλήρως τις προσωπικές με τις πολιτικές επιθυμίες, καταλήγω σε τρία συμπεράσματα:

Ψηφίζω αριστερά, γιατί η ιδιότητα του εργαζομένου με πάει προς τα εκεί. Αλλά και γιατί δίνω στη ζωή κάτι παραπάνω από όσα μας κληρονόμησε η εξελικτική διαδικασία ως ζωικό είδος. Είμαστε κάτι παραπάνω από άνθρωποι, κάτι παραπάνω από εργαζόμενοι, κάτι παραπάνω από αυτό που μας θέλει η πολιτική "ως τέχνη του εφικτού". Η αριστερά προσβλέπει πάντα στη δυνατότητα να μετατραπεί η ουτοπία σε πραγματικότητα.

Θα ήθελα η ελληνική αριστερά να είναι πιο αποτελεσματική και πιο αυτονόητα ενταγμένη στο κοινοβουλευτικό σύστημα. Αποτελεσματικότητα σημαίνει ότι μέσα σε ένα λογικό χρονικό διάστημα, όπως για παράδειγμα μια τετραετία, μπορεί να αλλάξει τη ζωή των πολιτών προς το καλύτερο. Η κατανόηση του κοινοβουλευτικού συστήματος είναι η καταρχήν αποδοχή της ιστορικής διαδρομής της ελληνικής δημοκρατίας- μέσα από αυτήν τη σύντομη διαδρομή μπόρεσε ο "λαός" να κερδίσει κάτι περισσότερο από αυτό που του έδιναν. Σε ένα δεύτερο επίπεδο η αριστερά πρέπει να αποδεχθεί την πραγματικότητα. Να εκσυγχρονιστεί, να πάψει δηλαδή να παραπέμπει τη σημειολογία της στους νεκρούς του Εμφυλίου ή τις διασπάσεις του μεσοπολέμου, να απομυθοποιήσει τον εαυτό της (φτάνει πια με τον Τσε, τον Λένιν, τον Άρη και τον Μάο ως κάδρα στους τοίχους ή στις προκάτ μνήμες), να εργαστεί βάσει της εντολής αυτών που την ψηφίζουν και όχι βάσει της νομεκλατούρας των ηγετικών της κλιμακίων και των έμμισθων στελεχών της. Και να φτιάξει ένα πρόγραμμα θέσεων που θα μπορούν να εφαρμοστούν, αν το επιτρέψουν οι ταξικοί συσχετισμοί. Η επαναστατικότητα της αριστεράς σήμερα έγκειται ακριβώς στο σημείο που κατανοεί τον ταξικό συσχετισμό και τον αλλάζει σε βάρος του κεφαλαίου- αλλά αυτή ήταν πάντα η πολιτική φύση της επανάστασης, πάντα αυτό καλούνταν να κάνουν οι αριστεροί. Η αριστερά δεν είναι θρησκεία για να υπόσχεται μια καλύτερη ζωή όταν έρθει ο "σοσιαλιστικός" παράδεισος. Άλλωστε έχουμε εμπειρία από ανάλογους παραδείσους μέσα στον 20ο αιώνα.

Τρίτον, οι εκλογές και το κοινοβουλευτικό σύστημα έχουν πεπερασμένα όρια. Ο αριστερός, όπως και κάθε άνθρωπος, οφείλει να αναζητά το τι βρίσκεται "εκεί έξω", να διαισθάνεται το διαφορετικό και το άλλο, να ονειρεύεται. Η αριστερά σήμερα δεν πάσχει από ρεφορμισμό, πραγματισμό ή οπορτουνισμό. Αντίθετα πάσχει από την έρημο των θολών ονείρων της, από ένα στέγνωμα ιδεών, από μια αποστράγγιση κάθε είδους ατομικής δημιουργικότητας. Η αριστερά, ιστορικά είναι η αποθέωση του ανθρώπου και της ατομικής του ελευθερίας. Η δεξιά αποθεώνει τον χειραγωγημένο και κυριαρχούμενο άνθρωπο κι αυτό ονομάζει "ελεύθερη αγορά".
Υπάρχουν φαντάζομαι και πολλοί άλλοι λόγοι να ψηφίσει κανείς την αριστερά σε αυτές τις εκλογές.